Afbeelding 3: Eerste afweerlinie

Fagocyten zijn weer in te delen in granulocyten en macrofagen. Macrofagen zijn cellen die twee taken kunnen verrichten. Als eerste kan een macrofaag andere cellen vernietigen. Verder kan het een antigeen op zijn membraan plaatsen zodat deze informatie naar de lymfeknopen kan worden getransporteerd. In afbeelding 5 is te zien hoe een macrofaag te werk gaat. De pathogeen wordt ingesloten door een macrofaag. Door bepaalde enzymen in de macrofaag wordt de pathogeen verteerd. Onderdelen van de pathogeen worden gepresenteerd aan de buitenkant van de macrofaag (niet te zien op afbeelding). De macrofaag is veranderd in een antigeen-presenterende cel (APC). Deze APC speelt een rol bij de derde verdedigingslinie.

                                                                                Afbeelding 5: Macrofaag fagocyteerd een ziekteverwekker

Derde afweerlinie

De derde afweerlinie is de specifieke afweer. Deze afweerlinie valt één type ziekteverwekker aan en neemt in kracht toe als dezelfde ziekte herhaaldelijk voorkomt. Voor deze afweer zijn witte bloedcellen nodig die lymfocyten worden genoemd. Er zijn B en T lymfocyten die kortweg B-cellen en T-cellen genoemd kunnen worden. Deze cellen zijn weer op te delen in specifiekere cellen. De T-cellen is een groep bestaande uit drie soorten cellen. De T-helpercellen, cytotoxische T-cellen en T-geheugencellen. De B-cellen zijn op te delen in B-geheugencellen en plasmacellen. Deze lymfocyten bevinden zich voornamelijk in de lymfeknopen en worden geactiveerd door cellen die uit de niet-specifieke, afwerende tweede linie komen, namelijk de antigen-presenterende cellen (APC). De APC activeert de T-helpercel. Deze T-helpercel activeert op zijn beurt de cytotoxische T-cellen. Deze cytotoxische T-cellen dood de ziekteverwekker. De informatie over de ziekteverwekker wordt opgeslagen in een T-geheugencel. Als deze ziekteverwekker voor een tweede keer het lichaam infecteert dan herkent de T-geheugencel deze ziekteverwekker en is de reactie op de ziekteverwekker sneller. Zie hieronder de video die nogmaals de derde afweerlinie van het lichaam uitlegt.

Als je de uitleg over de andere afweerlinies niet helemaal begreep, kun je voor extra uitleg over die afweerlinies onderstaande link openen voor een afspeellijst van video’s die de informatie nogmaals herhaalt. Let wel op de tijd!

Hieronder eveneens nog een link naar een website met een powerpoint met extra uitleg. Let op deze uitleg gaat dieper op de lesstof in.

Afweerreactie bij kanker

Kanker ontstaat doordat er mutaties plaatsvinden in de normale cellen van een weefsel. Deze mutaties zorgen er normaliter voor dat het immuunsysteem geactiveerd wordt en T-cellen gaat produceren. Deze T-cellen kunnen de kankercellen herkennen en vernietigen.

Het proces waarin kankercellen worden herkend en vernietigd wordt de kankerimmuniteitscyclus genoemd. Deze cyclus bestaat uit drie fasen:

1. De aanmaak en activatie van T-cellen,
2. De infiltratie van T-cellen in de tumor en
3. Het doden van tumorcellen door T-cellen.

Stap 1

Aan stap 1 gaat nog een heel proces vooraf. Bepaalde witte bloedcellen (de APC’s) van de tweede verdedigingslinie, nemen onderdelen van de kankercel mee naar de T-cellen in de lymfeknopen. Deze onderdelen zijn eiwitten, zogenaamde antigenen.

Een APC presenteert dit antigen aan een T-cel in de lymfeknoop. Hierdoor wordt deze T-cel geactiveerd en gaat hij zich delen en verdubbelen (stap 1).

Stap 2

Vervolgens gaan de aangemaakte T-cellen (op de geheugen T-cellen na) via de bloedbaan naar de locatie van de tumor. Daar aangekomen infiltreren ze de tumorcellen.

Stap 3

Eenmaal in positie gaan de T-cellen over op het aanvallen en elimineren van de kankercellen.

Door de aanval op de tumorcellen komen er nog meer tumorantigenen vrij. Deze antigenen worden wederom meegenomen naar de lymfeknopen, wat een versterkend effect heeft op de T-celrespons. Als gevolg hiervan zal de reactie van het immuunsysteem nog verder uitbreiden, de cyclus begint opnieuw bij stap 1, maar deze keer is de input groter en de daaropvolgende reactie zal dus ook sterker en heftiger zijn.