De meeste tumoren bestaan uit sneldelende cellen, maar ook gezonde cellen in het lichaam kunnen bestaan uit sneldelende cellen. Denk bijvoorbeeld aan haarcellen, slijmvliescellen, huidcellen en beenmergcellen die bloed maken. Aangezien de chemotherapie methode de cytostatica toedient aan het bloedvatenstelsel zullen deze medicijnen zich verspreiden door het gehele lichaam en ook de sneldelende gezonde cellen beïnvloeden. Om te voorkomen dat deze bijwerkingen aanhouden krijgen patiënten tijdens een chemokuur ook een aantal rustweken. Binnen deze weken hebben de gezonde cellen de tijd om zich te herstellen van de chemokuur. Welke bijwerking een patiënt zal hebben ligt aan de soort chemotherapie, de dosis, of er met andere medicijnen/behandelingen/chemokuren wordt gecombineerd, de manier van toedienen, duur van de kuur en de lichamelijke conditie van de patiënt.

Door een beter begrip van het immuunsysteem en het micro milieu van de tumor is er grote vooruitgang geboekt voor immuuntherapie. De meeste behandelingen tegen kanker zijn gericht op de tumor en kankercellen zelf. Immuuntherapie versterkt het immuunsysteem van het lichaam. Het immuunsysteem wordt geactiveerd om zelf de kankercellen op te ruimen.  Zoals je gelezen hebt bij het onderdeel afweersysteem is het menselijke afweersysteem de eerste bescherming tegen bacteriën en virussen. Het immuunsysteem is in staat veel lichamelijke cellen te vernietigingen die gemuteerd zijn en op een rap tempo beginnen te delen. De T-cellen zijn in staat gemuteerde cellen te herkennen en verschillende methodes te activeren om de cellen te verwijderen/onschadelijk te maken en op te ruimen. Dit proces waarin T-cellen in staat zijn kankercellen te herkennen en te verwijderen wordt kankerimmuniteitscycles genoemd. Sommige van deze beginnende kankercellen zijn in staat het immuunsysteem te verstoren door middel van specifieke signalen. Ze verstoren de kankerimmuniteitscycles en zorgen ervoor dat T-cellen de kankercellen niet meer kunnen herkennen. Kankercellen hebben verschillende tactieken om het immuunsysteem te ontwijken. Dat betekent dat één soort immuuntherapie niet alle soorten kankercellen kan helpen bestrijden. Er zijn verschillende soorten immuuntherapieën die elk een andere ontwijktactiek van een kankercel probeert te ontwijken.

Immuuntherapie met controlepunt-remmers

Controlepunt-remmers worden gebruikt om kankers te behandelen, zoals melanoom-huidkanker en longkanker, ook wordt onderzocht of andere soorten kanker behandeld kunnen worden met deze vorm van immuuntherapie. We hebben het al gehad over de T-cel. De T-cel is in staat muterende cellen te herkennen en te doden. Dit kan een T-cel doen, omdat de T-cel eiwitten op hun celmembraan hebben die een reactie van het immuunsysteem activeert, ook zitten er andere eiwitten op het celmembraan die de kankercel uitschakelen. Deze eiwitten worden ook wel controlepunten genoemd. Sommige controlepunt-eiwitten helpen de T-cel actief te maken, maar als T-cellen te lang actief zijn of op de verkeerde dingen reageert, dan kan het zijn dat gezonde cellen worden aangevallen. Er zijn dus weer andere controlepunten om T-cellen uit te schakelen. Kankercellen zijn in staat eiwitten te maken. Hogere niveaus van eiwitten zijn in staat T-cellen uit te schakelen, terwijl de T-cel de kankercellen aan zouden moeten vallen. De kankercellen zijn dus in staat de stopknop van het immuunsysteem te activeren. De T-cel is niet langer in staat kankercellen te herkennen en te vernietigen. Om dit tegen te gaan wordt een immuuntherapie behandeling ondergaan waar controlepunt-remmers gebruikt om de eiwitten op de kankercellen blokkeert van p de stopknop te drukken. Hierdoor wordt het immuunsysteem niet geblokkeerd van activeren. T-cellen kunnen weer geactiveerd worden om kankercellen te vinden en te verwijderen

Immuuntherapie met vaccins

Vaccins zijn een nieuwe vorm van immunotherapie. Het onderzoek bevindt zich nog in een vroeg stadium, hierdoor zijn de vaccins nog voornamelijk beschikbaar als onderdeel van klinische onderzoeken. Vaccins zijn normaal gesproken een hulp voor het beschermen tegen ziektes. Ze worden gemaakt van verzwakte of onschadelijk gemaakte versies van een ziekte waar we ons tegen willen beschermen. Hiermee willen we ons lichaam voorbereiden op de ziekte. Zodat als de echte ziekte ons infecteert, dat we minder ziek tot helemaal niet meer ziek worden.

Wanneer het vaccin toegediend wordt, stimuleert het vaccin het immuunsysteem om in actie te komen. Het immuunsysteem maakt antilichamen aan die de onschadelijke versies van de ziekte kunnen herkennen en aanvallen. Zodra het lichaam deze antilichamen heeft gemaakt, kan het met behulp van B- en T-geheugencellen de ziekte herkennen als er een nieuwe infectie is.

Onderzoekers zien vaccins als een mogelijke behandeling tegen kanker. Dit gebeurt op dezelfde manier als dat een vaccin voor een ziekte wordt gemaakt. Zo worden er vaccins gemaakt om eiwitten te herkennen die zich op een bepaalde kankercel bevindt. De hulp in het herkennen van de kankercellen zorgt ervoor dat het immuunsysteem kan reageren op de kankercellen.

Deze vaccins die nu ontwikkeld worden kunnen helpen om de groei van kanker te stoppen, te voorkomen dat een bepaalde kanker terugkomt en kankercellen te vernietigen die zijn achtergebleven na andere behandelingen. Op dit moment worden verschillende vaccins bestudeerd, maar er is meer onderzoek nodig voordat er een volledig beeld is van de werking van dit type behandeling en welke soorten kankers met deze vaccins behandeld kunnen worden. Er zijn op dit moment vijf vaccins die over de hele wereld het vaakst onderzocht worden.

Antigeenvaccins

Deze vaccins zijn gemaakt van speciale eiwitten (antigenen) in kankercellen. Ze zijn bedoeld om je immuunsysteem te stimuleren om de kanker aan te vallen. Wetenschappers hebben de genetische codes van veel kankerceleiwitten uitgewerkt, zodat ze deze in grote hoeveelheden in het laboratorium kunnen maken.

Vaccins voor hele cellen

Een vaccin met hele cellen gebruikt de hele kankercel, niet alleen een specifiek cel-proteïne (antigeen), om het vaccin te maken. Wetenschappers maken het vaccin uit de eigen kankercellen van een patiënt, de kankercellen van een ander persoon of kankercellen die in het laboratorium zijn gekweekt.

Dendritische cel-vaccins

Dendritische cellen helpen het immuunsysteem abnormale cellen herkennen en aanvallen, zoals kankercellen. Om het vaccin te maken groeien wetenschappers dendritische cellen naast kankercellen in het laboratorium. Het vaccin stimuleert vervolgens het immuunsysteem om de kanker aan te vallen.

DNA-vaccins

Deze vaccins zijn gemaakt met stukjes DNA uit kankercellen. Ze kunnen in het lichaam worden geïnjecteerd om de cellen van het immuunsysteem beter te laten reageren op kankercellen en ze te vernietigen.

Anti idiotype vaccins

Dit vaccin stimuleert het lichaam om antistoffen tegen kankercellen aan te maken.